دلسوزی نابجای والدین در تربیت فرزندکار دستشان میدهد

 حس دلسوزی والدین نسبت به فرزندان یکی از مشکلات خانواده‌های ایرانی است.

زهرا امین مجد، عضو هیات علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان و استاد دانشگاه، درباره بایدها و نبایدهای تربیتی فرزندان به خبرنگار اجتماعی برنا، گفت: آنچه که برای اولین نکته در تربیت فرزندان باید به آن توجه کرد، هدف از تربیت فرزندان است. پدر و مادر باید بدانند که چه افقی را در تربیت فرزندشان درنظر دارند و پیش روی خود می‌بینند.

وی هدف از تربیت به معنای تربیت اسلامی را آموزش و یاددادن زندگی دینی به آنها دانست و گفت: هدف از تربیت، آموزش الگوهای فرهنگی و دینی به فرزندان و فراهم آوردن زمینه برای رسیدن آنها به کمال است، یعنی افراد باید به گونه ای پرورش داده شوند که در ابتدا سبک زندگی شان، یک زندگی دینی باشد و نهایتاً به سعادت و کمال برسند. پس باید در نظر داشت که وقتی چنین افق بلندی پیش روست و چنین آرمانی در تربیت مدنظر است، مساله تربیت مساله مهمی تلقی می‌شود.

وی اضافه کرد: روانشناسان معتقدند؛ از آنجایی که 80 درصد از شخصیت فرد تا 7 سالگی شکل می‌گیرد و درصد باقیمانده تا 15 سالگی تکمیل می‌شود، به این نتیجه می رسیم که فرد بیشترین تعامل را تا سن 7 سالگی با خانواده دارد و از همین رو اهمیت خانواده در مساله تربیت زیاد می‌شود بنابراین مسئولیت خانواده در این زمینه بسیار سنگین است.

دومین نکته ای که در اینباره باید مطرح شود، نحوه تربیت است. در ابتدا باید خانواده ای سالم و با کفویت تشکیل شده باشد. این خانواده باید با مهارت های زندگی آشنا باشد تا در ابتدا بتواند خود را به عنوان یک مجموعه واحد سالم نشان دهد. خانواده باید ویژگی های مثبت را داشته باشد زیرا مهمترین ابزار تربیت، زندگی عملی است و مهمترین الگویی که هر فرد برای رشد و پرورش اهداف زندگی دریافت می‌کند، تعاملاتش با دیگران و رفتارهای آنهاست.

در آموزه های دینی آمده است که مردم را به وسیله عمل و به غیر از زبان به راه خدا دعوت کنید و اساساً تربیت هم به صورت طبیعی از رفتارها و گفتارها تاثیر می‌گیرد. خانواده باید از فضای سالمی برخوردار باشد و خود را به الگوهای مذهبی نزدیک کند تا بتواند فرزندان را بر اساس الگوهای دینی پرورش دهد.

امین مجد از نوع مواجهه با فرزندان به عنوان نکته سوم تربیتی نام برد و افزود: بخشی از تربیت فرزندان، ریشه در دانش روانشناسی و اخلاقی دارد و بخشی دیگر از آن مستقیماً برگرفته از تعالیم دینی است. بنابراین مواجهه با فرزندان باید به صورت عملی باشد. پدرو مادر زندگی را به سمتی سوق دهند که، فرزند خود را در یک فضای سالم دینی و اخلاقی حس کند و در این فضا رشد پیدا کند و به جز خانواده راهی برای خوب رشد کردن و خوب زیستن نداشته باشد.

یکی از اصول تربیتی که اسلام هم آن را تایید می‌کند و خانواده‌ها نیز باید به آن توجه داشته باشند، پرهیز از پرخاشگری نسبت به فرزندان است. فرزندانی که در سنین کم مورد پرخاشگری خانواده قرار می‌گیرند، بعداً عکس العمل متقابل خواهند داشت، مقابله به مثل می‌کنند و در آینده هم افرادی پرخاشگر و ستیزه جو خواهند شد و بقیه تلاش خانواده هم برای رفتارهای صحیح با آنها بی نتیجه خواهد ماند. اگر آرامش به صورت یک مساله طبیعی در خانواده وجود داشته باشد و پرخاشگری در آن خانواده جایی نداشته باشد، طبیعتاً فرزند آن خانواده فرزندی آرام خواهد شد.

وی به حس دلسوزی والدین نسبت به فرزندان اشاره کرد و این مساله را یکی از مشکلات خانواده های ایرانی دانست و اظهار داشت: متاسفانه والدین هر آنچه را که خود در کودکی نداشته اند و هر خطایی را که خودشان مرتکب شده اند، نمی خواهند در مورد فرزندشان تجربه کنند.

عضو هیات علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، مهمترین راه تربیت فرزندان را اصلاح ویژگی های رفتاری و شاخص های رفتاری پدر و مادر عنوان کرد و بیان داشت: وجود تفاهم، سازگاری و اخلاق مبتنی بر صبر و مدارا و گذشت و احترام متقابل بین پدر و مادر از نکات مهمی است که باید در محیط خانواده رعایت شود.

در روایات آمده است؛ از حقوق فرزند بر پدر این است که، پدر به مادر این فرزند احترام بگذارد. این نشان دهنده تاثیر شدید حرمت داشتن مادر در تربیت فرزند است. واضح و روشن است مادری که در خانواده حرمت ندارد، نمی تواند آمر و ناهی و الگوی رفتاری باشد و برای فرزندش جایگاهی ندارد. در مورد پدر هم همینطور است ، پدری که مورد احترام نیست، نمی‌تواند نقش پدری را در تربیت فرزندان به خوبی ایفا کند.

امین مجد در پایان نتیجه گیری کرد: اولا، پدر و مادر باید به افق و غایت تربیت توجه داشته باشند و این افق را بلند و غایت را بزرگ ببینند.

دوماً، والدین باید خودشان به سبک زندگی اخلاقی و دینی و انسانی توجه داشته باشند و بر این اساس فرزندان را در فضایی متعادل روانی و انسانی قرار دهند و در فضای معنوی زندگی کنند تا بتوانند انسان هایی سالم باشند.

نکته سوم در مواجهه با فرزندان است که باید متناسب با سن فرزند، آموزش هایی به او داده شود و در مواردی که لازم است او را نهی کنند و بیشتر این برخوردها باید غیرمستقیم و عملی باشد.

بطور مثال؛ در مورد نمازخوان کردن فرزندان، والدین باید این مساله را در خانه به صورت مداوم اجرا کنند تا فرزند عادت کرده و این مساله برایش آسان شود.

نکته آخر؛ اگر در خانواده تفاهم و احترام بین والدین وجود داشته باشد، تاثیر تربیت و آموزه‌های تربیتی خنثی نمی‌شود و اگر پدر و مادر گفتار تربیتی یکدیگر را نقض نکنند، فرزند در یک فضای یک دست اخلاقی رشد پیدا می‌کند.

گردآوری : گروه اینترنتی نیک صالحی